HÃY TIN VÀO VẮC XIN

Cùng các bạn: Năm 2013, tôi bị đột quỵ tai biến mạch máu não, đi tìm thuốc chữa cho mình và các bạn mình cùng bị đột quỵ, tìm đến cả 9 bài thuốc gia truyền phòng dại. Khi in, NXB Y Học cương quyết cắt bỏ chúng. Tiêm phòng dại là con đường duy nhất đúng cho những ai bị chó mèo dại cắn. Mời các bạn cùng đọc

Con người là động vật cao cấp nhất trên thế giới này. Con người đã sáng tạo ra biết bao điều kỳ diệu. Một trong số đó là tìm ra các loại văcxin phòng bệnh cho chính con người.            

A--Văcxin phòng dại

Lần đầu tiên thử nghiệm văcxin dại trên người, Louis Pasteur rất lo lắng. Ông viết thư tâm sự với con trai: "Con thử tưởng tượng xem trái tim đau khổ của bố sẽ bị vò nát, cấu xé đến chừng nào nếu như phải chứng kiến một nhân mạng mất đi vì liều văcxin của bố".

Louis Pasteur (27 tháng 12 năm 1822 - 28 tháng 9 năm 1895), nhà hóa học, nhà vi sinh vật học người Pháp, với những phát hiện về các nguyên tắc của tiêm chủng, lên men vi sinh. ...Pasteur có vai trò lớn trong việc bác bỏ thuyết tự sinh, vốn in sâu trong tư tưởng các nhà khoa học trước đó.

Ông sinh tại vùng Dole (Jura, nước Pháp). Bố ông sau khi giải ngũ trở về chỉ làm nghề thuộc da và rất nghèo. Cụ mong đợi con trai trở thành một thầy giáo vì nghĩ rằng làm thầy giáo thì nhàn hạ hơn nghề thuộc da của ông.

Cuộc đời và sự nghiệp khoa học của ông là một điển hình vè sự phấn đấu không mệt mỏi, toàn tâm toàn ý cho khoa học. 59 tuổi, Luis Pasteur công bố các nghiên cứu về bệnh sốt vàng và thành công trong việc chế tạo văcxin chống bệnh than. Sau đó, ông nghiên cứu về bệnh đóng dấu ở lợn và chế tạo ra văcxin phòng bệnh này.

Tháng 7 năm 1885 là mốc rất quan trọng trong lịch sử y học, khi ông thành công trong việc sử dụng văcxin chống bệnh dại ở người. Bệnh nhân là cháu bé Joseph Meister, 9 tuổi, bị chó dại cắn 14 vết rất nặng trên tay. Mặc dầu đã thử nghiệm nhiều lần văcxin của mình trên động vật nhưng Pasteur rất hồi hộp khi phải bắt buộc dùng trên cơ thể người vì giữa người và vật có nhiều điểm giống nhau nhưng cũng có nhiều điểm khác nhau... Nhưng chỉ ít hôm sau, ông đã sung sướng viết cho con mình để báo tin Joseph Meister đã ra viện, 3 vết tiêm sau cùng của cháu hơi bị tấy đỏ nhưng không can gì. Cháu vẫn ăn ngon, ngủ yên, không sốt...

Sau 3 tháng và 21 ngày tiêm thuốc, bé Meister vẫn khỏe mạnh như thường. Và Pasteur báo cáo về thành công này trước Viện Hàn lâm khoa học Pháp. Chủ tịch Viện nói: "Vinh quang thay cho nền khoa học khi phát minh ra phương pháp chống bệnh dại - một bệnh khủng khiếp mà bao nhiêu thế kỷ nay chưa ai thoát khỏi tử vong. Từ hôm nay, nhân loại đã được trang bị một vũ khí để chống lại căn bệnh quái ác này".

Một tháng sau đó, Pasteur được bầu làm thư ký vĩnh viễn của Viện Hàn lâm khoa học Pháp, nhưng ông lại bị liệt nốt nửa người phải. Cũng trong năm này, ông tham gia vào thực nghiệm dùng vi khuẩn để tiêu diệt đàn thỏ sinh sản quá mức trong môi trường tự nhiên ở Australia. 10 năm sau, Pasteur qua đời sau một cơn urê huyết cấp.
Khoảng 3 năm sau khi thử nghiệm thành công văcxin dại, Viện Pasteur đầu tiên đã được khánh thành ở Paris. Sau đó, các viện Pasteur lần lượt mọc lên ở rất nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có cả Việt Nam, và hàng chục triệu liều văcxin chống dại đã được sản xuất. Ông đã được dựng tượng ở khắp các quốc gia. Tượng đồng uy nghi, hoàng tráng trong các công viên, viện y học… Các dân tộc ghi công ông, coi ông như là thủy tổ phát minh Vắc xin, trong đó điển hình là vắc xin phòng dại. Đã bị chó mèo dại cắn, duy nhất phải tiêm phòng dại, không còn con đường nào khác.

                                                           Soạn theo Sức Khỏe & Đời Sống

Nên chích ngừa dại khi bị chó, mèo cắn

Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm do siêu vi trùng gây ra. Nó thường được lây sang người qua vết cắn, nhiều nhất là do chó và mèo cắn (chiếm 90%). Ngoài ra nó còn lây qua người qua vết cắn của chồn, dơi, gấu, cầy, sóc, chó rừng. 

Hiếm hơn, bệnh dại còn được lây qua đường hô hấp do không khí chứa nhiều siêu vi trùng dại trong các hang động có nhiều dơi sinh sống.

Khi bị chó hoặc súc vật cắn, cần phải xử trí vết thương theo trình tự như sau:

- Rửa sạch vết cắn nhiều lần với xà bông đặc hoặc các chất tẩy giặt khác, rửa vết thương dưới vòi nước mạnh ít nhất 5 phút, lấy bỏ hết dị vật và mô dập nát.

- Sát trùng vết thương bằng dung dịch cồn 70% hoặc dung dịch iode. Không khâu kín da hoặc băng quá kín.

- Dùng kháng sinh phòng ngừa nhiễm trùng vết cắn. 

- Đề phòng uốn ván bằng huyết thanh kháng độc tố (SAT) và vaccin (Tetavax).

Nếu nạn nhân bị chó cắn (không biết là chó dại hay không), nên chủng ngừa sớm trong vòng 2 ngày thì hiệu quả phòng bệnh rất cao, chủng ngừa chậm thì hiệu quả sẽ giảm nhưng vẫn còn hiệu quả, do đó có chủng vẫn còn hơn.

- Đối với con chó cắn người, nếu còn sống nên nhốt nó trong 10 ngày và theo dõi, nếu chó vẫn còn khoẻ mạnh thì có thể ngưng các biện pháp điều trị. Nếu chó bị đập chết, nên cắt đầu chó để xét nghiệm xác định bệnh dại.

Phác đồ tiêm phòng dại

1. Tiêm phòng bằng loại thuốc chế từ tế bào thận khỉ (biệt dược là Verorab). 

 Tiêm 5 lần, tiêm bắp tại cơ delta ở cánh tay mỗi lần 1ml thuốc có chứa 2,5UI hoạt tính. Tiêm vào các ngày 0, 3, 7, 14 và 28..

Giá của Verorab hiện nay khoảng 170.000đ/liều 1ml. Hiện nay người ta áp dụng phác đồ tiêm trong da 0,1ml Verorab x 2 lần, mỗi lần 1 tay khác nhau vào các ngày 0, 3, 7, sau đó tiêm nhắc 0,1ml vào ngày 30 và 90 cũng cho kết quả tốt mà lại rẻ hơn nhiều.

2. Tiêm phòng bằng thuốc chế từ tế bào não chuột còn bú (vaccin Fuenzalida). 

Chích từ 4 - 6 lần, cách 2 ngày chích 1 lần, mỗi lần 0,2ml. Trẻ em cũng chích 4 - 6 lần, mỗi lần 0,1ml, cách 2 ngày chích 1 lần, chích trong da.

Ưu điểm của vaccin này là rẻ, dễ sản xuất nhưng vẫn còn 1 tỷ lệ phản ứng thuốc.

Nếu vết cắn ở đầu, mặt, cổ, bộ phận sinh dục; vết cắn sâu hoặc cắn nhiều chỗ; niêm mạc bị chó nghi dại liếm; trẻ em tiếp xúc với siêu vi dại thì phải tiêm thêm huyết thanh kháng dại (SAR, serum antirabique ). Liều dùng là 20 đơn vị/kg cơ thể (đối với huyết thanh bào chế từ huyết thanh người) và 40 đơn vị/kg (đối với huyết thanh bào chế từ huyết thanh ngựa). Chia làm nhiều liều chích sâu và xung quanh vết cắn, liều thuốc còn lại tiêm bắp. 

SAR thường được chích ở mông, chích ngay ngày 0 cùng lúc với vaccin phòng dại. Không được chích cả 2 loại vaccin và huyết thanh kháng dại ở cùng 1 vị trí gần nhau và không dùng cùng kim và ống chích của cả 2 loại thuốc với nhau để tránh bị trung hoà thuốc.

 Bạn có thể đến Viện Pasteur, Trung tâm y tế dự phòng, Đội vệ sinh phòng dịch các quận huyện để chích ngừa dại.

B--Vắc xin uốn ván

Trường hợp nào cần được tiêm phòng uốn ván?

Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng cấp tính có tỷ lệ tử vong cao do ngoại độc tố của trực khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) gây ra.

Vi khuẩn uốn ván thường hiện diện trong đất, bụi, nước và phân bón,… Vi khuẩn uốn ván có thể lây nhiễm thông qua một vết cắt hoặc một vết xước nhỏ bị nhiễm bẩn. Các vi khuẩn đi qua máu hoặc dây thần kinh đến hệ thống thần kinh trung ương gây ra các cơn co giật, rối loạn nhịp tim, hôn mê và có thể dẫn đến tử vong.

Các triệu chứng của bệnh uốn ván

Thời gian ủ bệnh thường trong khoảng 3 đến 10 ngày nhưng cũng có thể tới 3 tuần. Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện khoảng một tuần sau khi bị nhiễm trùng với các biểu hiện điển hình như:

·         Đau đầu

·         Cứng bắp thịt, bắt đầu từ trong xương hàm, sau đó đến cổ và cánh tay, chân, hoặc bụng

·         Khó nuốt

·         Bồn chồn và khó chịu

·         Đau họng

·         Đổ mồ hôi và sốt

·         Đánh trống ngực, cao hoặc thấp huyết áp

·         Co thắt cơ ở mặt

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân uốn ván rất dễ tử vong do ngạt thở.

Những trường hợp nào cần được tiêm phòng uốn ván?

Các trường hợp sau nên được tiêm phòng uốn ván:

Vacxin uốn ván được tiêm dự phòng cho các đối tượng sau:

Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15 – 44 tuổi):

Sau 5  liều tiêm sẽ có kháng thể phòng bệnh uốn ván suốt thời kỳ sinh đẻ. Hiệu lực bảo vệ đạt 98 – 100%.

Liều	Thời gian tiêm	Thời kỳ bảo vệ	Hiệu lực bảo vệ
UV1	Càng sớm càng tốt khi có thai	Không có tác dụng bảo vệ
UV2	Ít nhất bốn tuần sau UV1	3 năm	80 – 90%
UV3	Ít nhất sáu tháng sau UV2	5 năm	95 – 98%
UV4	Ít nhất một năm sau UV3	10 năm
UV5	Ít nhất một năm sau UV4	Suốt thời kỳ sinh đẻ	98 – 100%

Phụ nữ mang thai:

Chỉ cần tiêm hai liều là bảo vệ cho con mình khỏi bị mắc bệnh uốn ván sơ sinh.

Những người có nguy cơ mắc cao:

–       Người làm vườn

–       Người làm việc ở các trang trại, các nông trường chăn nuôi gia súc và gia cầm

–       Người dọn vệ sinh cống rãnh, chuồng trại.

–       Công nhân xây dựng các công trình.

–       Bộ đội và thanh niên xung phong.

Đối tượng này được tiêm miễn dịch 03 liều trong vòng 6 tháng, bảo vệ được 5 năm.

Cứ sau 5 – 10 năm tiêm nhắc lại 01 liều sẽ bảo vệ phòng bệnh uốn ván suốt đời.

Trường hợp bị vết thương:

–       Nếu đã tiêm miễn dịch cơ bản đầy đủ hoặc đã được tiêm liều nhắc lại trong 5 năm thì không cần tiêm nữa.

–       Nếu đã quá 5 năm và nghi ngờ bị uốn ván thì tiêm ngay 0,5ml vacxin.

–       Nếu tiền sử không rõ thì tiêm 1500 IU huyết thanh kháng uốn ván và 0,5ml vacxin bằng 02 bơm tiêm ở hai vị trí khác nhau. Hai tuần sau tiêm nhắc lại một liều vacxin 0,5ml và một tháng sau tiêm liều thứ ba với 0,5ml.

Những lưu ý quan trọng

Bệnh uốn ván do vi khuẩn có trong môi trường gây ra.

Nhiễm trùng xảy ra khi đẻ không sạch, khi sử dụng dụng cụ cắt rốn bị nhiễm bẩn qua vết thương.

Bệnh UVSS hiện còn là vấn đề y tế nghiêm trọng ở những nước có tỷ lệ tiêm chủng thấp và thực hành đẻ không sạch.

Hầu hết trẻ mắc UVSS đều chết.

Cách tốt nhất để phòng bệnh uốn ván là tiêm vắc xin uốn ván, làm sạch vết thương và loại bỏ tổ chức hoại tử.

Cách tốt nhất để phòng bệnh UVSS là tiêm vắc xin uốn ván cho phụ nữ có thai, nữ tuổi sinh đẻ và thực hành đẻ sạch.

                                                            Đỗ Thủy (Theo Webmd.com)

                                                                 Và Bacsytructuyen.com