ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP

   Cã tíi 90 % c¸c tr­ưêng hîp t¨ng HA nguyªn nh©n kh«ng râ, nªn vÒ mÆt ®iÒu trÞ, phÇn lín bÖnh nh©n ph¶i ¸p dông chÕ ®é néi khoa, nghÜa lµ kÕt hîp chÕ ®é sinh  ho¹t hîp lý víi thuèc h¹ huyÕt ¸p.

 1. ChÕ ®é sinh ho¹t hîp lý : ¸p dông cã hiÖu qu¶ ë mét trư­êng hîp nhÑ vµ vÉn cÇn ¸p dông  cho c¶ nh÷ng trưêng hîp cÇn ph¶i dïng thuèc.

- ¨n uèng: H¹n chÕ ¨n mÆn, (b×nh thư­êng 7-10g muèi NaCI/ngµy).

- NÕu ¨n nh¹t: cã thÓ võa, cã thÓ triÖt ®Ó. VÝ dô:

- G¹o:       250g

- §­êng:  100g

- Chuèi:   250g

- NaCI: 0,412g.

-  NÕu ngư­êi bÖnh kh«ng chÞu ®ùng næi chÕ ®é ¨n nh¹t, th× ta cã thÓ dïng thuèc  lîi tiÓu vµ bít  kh¾t khe víi chÕ ®é ¨n mÆn. NÕu cã  nguy c¬ x¬ v÷a  ®éng m¹ch (§M) phæ biÕn ë ngư­êi t¨ng huyÕt ¸p, nªn gi¶m lư­îng calo trong khÈu phÇn: dïng 1800-2000 calo /ngµy. Như­ng cho tÊt c¶ mäi ®èi tưîng: h¹n chÕ lipid ®éng vËt vµ chÊt bét, ®­ưêng, thuèc l¸, r­ưîu.

 -  Sinh ho¹t: ph¶i xen kÏ nghØ ng¬i víi lµm viÖc mét c¸ch hîp lý, tr¸nh bÞ ®éng  trong kÕ ho¹ch, nªn thÓ dôc phï hîp, ngñ theo nhu cÇu (5-8 g׬/ngµy). §i m¸y bay cã thÓ ®­ưîc nÕu cã nÐn khÝ trong m¸y bay. NÕu HA trë vÒ b×nh thư­êng vµ bÒn v÷ng sau  mét thêi gian ®· ¸p dông chÕ ®é sinh ho¹t trªn th×  kh«ng ph¶i dïng thuèc n÷a.

2. BiÖn ph¸p dïng thuèc ¸p dông víi chÕ ®é sinh ho¹t trªn mµ HA vÉn  kh«ng  xuèng ®ư­îc th× dïng c¸c lo¹i thuèc hiÖn nay th­ưêng dïng.

-Lîi tiÓu: Hypothiazid: 25mg/mçi ngµy mçi ®ît uèng 3-5 ngµy, nghØ vµi ba  ngµy råi l¹i tiÕp tôc nh­ư trªn.

-Lasix: 40g/ngµy uèng còng như víi Hypothiazid. Laix lîi tiÓu  m¹nh h¬n,  ngư­êi suy thËn vÉn cã thÓ  dïng ®ư­îc. Còng nh­ư  Hypothiazid, Lasix ®µo th¶i nhiÒu kali qua n­ưíc tiÓu, nªn ph¶i håi phôc ®iÖn gi¶i nµy: muèi kali clorua, tr¸i c©y.

-Thuèc t¸c dông lªn c¸c trung t©m giao c¶m. Mét sè thuèc th­ưêng dïng: Alpha2 t¹i khu vùc th©n n·o, thÇn kinh trung ­ư¬ng Aldomet, depegyt  (tªn gèc alphamethyldopa) 0,250--0,500/ngµy.

-Thuèc chÑn bÖnh beta giao c¶m lµm chËm nhÞp tim vµ gi¶m HA do chÑn t¸c dông cña c¸c néi tiÐt catecholamine cña thÇn kinh  giao c¶m lªn c¸c thùc thÓ  cña beta. Lo¹i nµy cã chu kú b¸n huû dµi (kho¶ng20 giê) nªn chØ cÇn uèng 1 lÇn trong ngµy.

-Trªn thÞ trư­êng cã rÊt nhiÒu lo¹i chÑn beta giao c¶m vµ sù chän läc phô thuéc chñ yÕu vµo kÕt qu¶ ®iÒu trÞ  cã phï hîp hay kh«ng víi tõng ngư­êi.

 Chó ý: PhÇn chØ ®Þnh chÑn beta giao c¶m ®èi víi ng­ưêi hen phÕ qu¶n, suy tim, nhÞp chËm.

M¾c XƯ­¬ng

-Hãc x­ư¬ng c¸ lÊy tái nhÐt vµo lç mòi lµ x­ư¬ng sÏ ra (øng nghiÖm lư¬ng phư¬ng).

-Hãc xư­¬ng gµ: S¾c uy linh tiªn víi ®ưêng c¸t vµ r­ưîu mµ uèng (DÞ vËt chÝ).

L¸ TrÇu Kh«ng Ch÷a Báng

NÕu bÞ báng n­ưíc s«i, hoÆc löa lÊy kho¶ng 50 l¸ trÇu, röa s¹ch vµ gi· nhá, v¾t lÊy gÇn mét mét b¸t n­ưíc ®Æc, dïng b«ng thÊm n­ưíc trÇu kh«ng chÊm vµo c¸c phÇn da bÞ báng.  Khi thÊy kh« th× l¹i chÊm tiÕp, n¬i nµo bÞ ®au nhiÌu th× chÊm nhiÌu. ChÊm nưíc trÇu kh«ng vµo sÏ c¶m thÊy m¸t, ®ì ®au, ®ì nãng,  sau vµi tiÕng vÐt báng kh«ng bÞ ®á, kh«ng bÞ rép lªn.

Mét ®iÒu rÊt quan träng cÇn biÕt lµ khi bÞ báng viÖc ®Çu tiªn ph¶i tranh thñ ng©m chç bÞ báng vµo nư­íc l¹nh, cµng l©u cµng tèt ®Ó tr¸nh bÞ báng s©u.

    

S¸ch tham kh¶o: NXB HµNéi 1/1998,

«ng TrÇn V¨n Th­ưêng – 182 – B¹ch Mai cung cÊp.