Quan họ Bắc Ninh

Tự nhiên, hứng lên nghe Quan họ. Không phải vì giọng ca vàng của nghệ sỹ ưu tú Thúy Cải, mà vì Quan họ Bắc Ninh nêu lên những tình cảm chân thực của nhân dân cần lao. Ý đẹp, lời hay, nhân văn sâu sắc. Hôm qua, bạn đến chơi nhà. Mời trầu đãi bạn, người ơi, người ở đừng về. Người bạn nhiều công chuyện, khách giã bạn. Tại chức, kẻ đón người đưa, ngày về hưu, hết duyên, đi sớm về trưa mặc dầu! Ôi, sao mà khéo thế. Quan họ Bắc Ninh, vì những chân thực ấy, tôi say mê, ráng đi tìm.

Quan họ Bắc Ninh có thẻ có từ thế kỷ 11. Ngàn năm nay, đã khẳng định giá trị to lớn của di sản văn hóa phi vật thể Quan họ này, đặc biệt là dân ca Quan họ, loại hình nghệ thuật được coi là cốt lõi của văn hóa xứ Kinh Bắc văn hiến.

Hàng năm, cứ mỗi độ xuân về và khi mùa thu tới, dù ở bất cứ nơi đâu cũng trở về quê hương để trẩy hội đình, hội chùa. Những lễ hội hết sức độc đáo này đã gắn kết 49 làng quan họ rải rác ở các huyện Tiên Sơn, Yên Phong, Quế Võ, Việt Yên và thị xã Bắc Ninh trong lời ca Quan họ. Mỗi làng quan họ ở Bắc Ninh lại có nét độc đáo riêng. Có nhiều dạng hát Quan họ, nhưng hát hội và hát canh là hai hình thức hát quan họ nổi bật có giá trị văn hóa cao nhất. Làng Quan họ Bắc Ninh cũng vì thế mà bay cao và xa, nền văn hóa dân tộc mãi mãi phải được bảo tồn. Bởi vậy, tôi và nhiều người khác, si mê đến mê mẩn. Liền anh, liền chị hát dao duyên, áo tứ thân xanh, đỏ với nón quai thao trong tay, e ấp, thẹn thùng, nét dân quê hiền dịu. Liền anh trang phục trong áo dài the, ô che nắng, cũng thư sinh, nho nhã, hiền lành đức độ.

Giờ đây, liền anh, liền chị trang phục như thế, ra đường, người ta thường bảo “Đồ phường chèo”! Nền văn hóa Quan họ cần được bảo vệ, nhưng cũng có hủ tục đấy. Liền anh, liền chị không được lấy nhau. Quy định bất thành văn ấy là rào cản cho nền tảng gia đình hạnh phúc. Gia đình hạnh phúc thì giống nòi phát triển. Phá lệ đi, Quan họ ơi!

Mời các bạn nghe một vài bài hát quan họ mà tôi đã lách qua cửa hẹp bản quyền, thu thập được. Cảm ơn các nghệ sỹ, các nhà xuất bản đã không đăng ký bản quyền để tôi sử dụng lại và cảm ơn tất cả thính, độc giả đã ghé thăm.