Phượng Buồn - NỖI BUỒN HOA PHƯỢNG

Đường phố Hà Nội rợp trời hoa phượng đỏ. Mùa hè đỏ lửa nữa đã lại về. Dưới hàng phượng hồng, ve kêu ra rả và những cần lao nép sau cánh áo, giải khát cốc trà. Cách đây vài thế kỷ, người Pháp đã đến đây, đô hộ đất nước này, trồng tại đây những cây phượng hồng râm mát. Quả thật, người Pháp đã mang tới văn minh cho đất nước ta. Từ chữ viết tuyệt đẹp, hệ latinh, thứ duy nhất Đông Nam Á, đến những kiến trúc hoàn hảo mà đến nay, ai có thể sánh bằng. Một nhà Hát Lớn đẹp nhất Đông Nam Á, cầu Long Biên sừng sững rồng bay, qua bao lửa đạn vẫn hiên ngang vươn tới trời cao, (Chỉ tiếc là trăm năm, đất nước mình vẫn thế!). Nhà Bác Cổ, có kiến trúc lạ, cổng vào nép bóng phượng hồng. Đường sắt Bắc Nam nối liền hai miền đất nước. Có bến Nhà Rồng, nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước để cho chúng ta có đất nước này vươn lên tầm vĩ đại. Có thể nay, mai, ta có con đường sắt khác, nhưng liệu có thể hoàn thành sau chục năm xây dựng?

Người Pháp cũng mang đến đây 1 trong 3 phiên bản của tượng Nữ Thần Tự Do. Pho thứ ba nhỏ nhất, cao 3 m, được đưa tới Hà Nội ngày 15-3-1887 dịp triển lãm của chính phủ Bảo hộ Pháp, sau đó Tượng Nữ Thần Tự Do - mà người Việt Nam gọi là bà Đầm Xòe, được xây dựng trên vườn hoa Bà Đầm Xòe - Vườn hoa Chí Linh bây giờ. Vườn hoa Chí Linh đổi tên, nó được chuyển đến, đặt trên tầng 4 của Tháp Rùa Hà Nội. Nhưng cũng chẳng yên, nó lại được đem đến dựng tại vườn hoa Cửa Nam. Năm 1945, Nhật hất cẳng Pháp, tượng Nữ Thần Tự Do nhập kho và cuối cùng, nó được nấu chảy thành tượng phật trong chùa Ngũ Xã. Đi đời một phiên bản Nữ Thần Tự Do.

Phượng vĩ có nguồn gốc từ Madagascar, người Pháp du nhập vào Việt Nam và trồng khoảng những năm cuối thế kỷ 19. Hiện nay phượng vĩ là loài cây được trồng rộng rãi từ miền Bắc vào miền Nam, trên vỉa hè, công viên, trường học. Thành phố Hải Phòng còn được gọi là thành phố Hoa phượng đỏ; nơi đây hoa phượng được trồng khắp nơi, có cả một công viên hoa phượng ngay trung tâm thành phố, 2 bên dòng sông Cấm, rợp trời một màu hoa phượng, lại có cả lễ hội hoa phượng diễn ra vào tháng 5 rất độc đáo.

Tại Hà Nội, những cây phượng đầu tiên được trồng  ở phố Paul Bert (nay là Tràng Tiền)  năm 1894 rồi sau đó là  đường Cổ Ngư (nay là đường Thanh Niên). Được trồng ở khắp nơi, mùa hè đỏ rực màu hoa phượng. Đặc biệt, chúng được trồng tại các trường học. Mùa hoa phượng về cũng là một năm học kết thúc, nói không ngoa rằng hoa phượng là biểu tượng của tuổi học trò, hiếu động và giàu cảm xúc.

Trong lịch sử của loài cây này ở Việt Nam, nó đã từng bị chặt hạ chỉ vì sự nhỏ nhen, ích kỷ của một nhúm người Pháp sống ở phố Paul Bert. Vào đầu  hè, hoa phượng đỏ rực như dải lụa đỏ giăng trên con phố khiến  dân chúng Hà Nội mê mẩn thì những người  Pháp cho rằng nó che chắn cửa hàng khiến việc mua bán bị thiệt hại. Và họ đã yêu cầu thành phố giảm thuế, khi  thành phố  cho tỉa cành, họ lại  đưa ra lý do:  phượng  là nơi đậu của ve kêu nhức đầu và là chỗ trú ngụ của muỗi gây ra bệnh sốt rét nguy hiểm tính mạng cho người châu Âu. Cư dân phố Paul Bert hầu hết là  binh lính Pháp  giải ngũ ở lại Hà Nội sinh sống nên chính quyền thành phố đành nhượng bộ đám công thần, họ cho chặt bỏ hai hàng phượng.  

Thế nhưng, hơn 100 năm sau sự việc được lặp lại, lần này nguyên nhân không phải do ve hay muỗi mà vì gió to quật đổ cây phượng già tại một trường học ở TP.HCM làm chết một học sinh và nhiều em bị thương nên vài trường đã vội  vã đốn hạ, nhanh chóng  chặt hết cành.

Cây phượng có tuổi thọ không cao, chỉ khoảng 30 năm. So với Sao Đen hàng trăm năm trên phố Lò Đúc Hà Nội, hay đường Páster Sài Gòn cũ, không đổ. Cây phượng không có lỗi. Lỗi là do con người. Cây cũng như người, đến độ tuổi nào đó sẽ già nua, không còn sức chống chọi với mưa to, gió lớn. Người ta chặt hạ cây sầu, tỉa cành mùa mưa bão, để đảm bảo rằng cây không gẫy, đổ cho con người được an toàn. Điều đúng đắn ấy, đôi khi cũng bị lu loa thành những suy luận thái quá. Nào là “Xóa đi kỷ niệm học trò”, nào là “Hủy hoại môi trường”…Cây phượng mau lớn, rễ trồng, Ta có thể trồng lại nhiều cây phượng khác. Dăm năm sau, cây phượng lại đơm hoa, kết trái. Kỷ niệm học trò có bao giờ phôi pha?

Từ 1994, một kỹ sư người Việt đã nghiên cứu giống phượng tím. Phượng Hồng hôm nay, khoe sắc long lanh bên phượng Tím kiêu kỳ.

Người lớn ký niệm mùa hoa phượng có thể còn sâu sắc hơn. Phượng ơi, em chở hồn anh đi đâu? Bài hát “Nỗi buồn hoa phượng” - Tác giả: Lê Kim Khánh & Tuấn Hải. Giọng ca Phương Dung.
https://www.youtube.com/watch?v=CJwBaeJVhQM&list=UU0Jnr4hmDN8loNnRy2BpNXQ

https://bit.ly/2XKin0S